შუალედური შედეგების პრეზენტაცია თურქეთში

პროექტის კოორდინატორმა ადა ნემსაძემ 2018 წელს თურქეთის ქალაქ ერზურუმში ათათურქის უნივერსიტეტში მონაწილეობა მიიღო საერთაშორისო კონფერენციაში, სადაც წაიკითხა მოხსენება „მეორე მსოფლიო ომი, როგორც ანტისაბჭოთა განწყობილებების ახალი ტალღის მაპროვოცირებელი ფაქტორი“.

სტატია დაიბეჭდა კონფერენციის მასალებში.

ელბერდ აბაიშვილის საქმე

აბაიშვილი ელბერდ რომანოზის ძე, დაბ. 1925 წ., მცხ. ონის რ-ნის ს. სევაში, ქ. თბილისის სახანძრო დაცვის განყოფილების თანამშრომელი. ბერიას დასაცავი ანონიმური წერილის დაწერისა და საბჭოთა კავშირის მისამართით გამოთქმული ცილისმწამებლური აზრებისთვის 1955 წელს გაასამართლეს და მიუსაჯეს 5 წლით თავისუფლების აღკვეთა. სისხლის სამართლის საქმეს აღნიშნულ წერილთან ერთად ერთვის მისი ლექსებიც.

  საქართველო

მშობლიურო ჩემო კუთხევ,

საქართველოს მხარევ,

მე უშენოდ სადაც წაველ,

ვერსად გავიხარე...

იოსებ მეგრელიძე

 იოსებ მეგრელიძე 1909 წლის 9 აპრილს დაიბადა ჩოხატაურის რაიონის სოფელ ხიდისთავში. ხი­დის­თა­ვი­სა და ფო­თის სას­წავ­ლებ­ლე­ბის დამ­თავ­რე­ბის შემ­დეგ იოსებ მეგრელიძე სწავლას აგრძელებს თბი­ლი­სის სა­ხელ­მწი­ფო უნი­ვერ­სი­ტე­ტის პე­და­გო­გი­უ­რი ფაკულ­ტე­ტის ენათ­მეც­ნი­ე­რე­ბი­სა და ლი­ტე­რა­ტუ­რის სპე­ცი­ა­ლო­ბა­ზე, რო­მე­ლსაც 1931 წელს წარ­ჩი­ნე­ბით ­ამ­თავ­რებს და ას­პი­რან­ტუ­რა­ში სწავ­ლის გა­საგ­რძე­ლებ­ლად ლე­ნინ­გრად­ში იგზავნება. 1931-1935 წლებ­ში იგი მა­შინ­დე­ლი სსრ კავ­ში­რის მეც­ნი­ე­რე­ბა­თა აკა­დე­მი­ის ენი­სა და აზ­როვ­ნე­ბის ინ­სტი­ტუ­ტის ას­პი­რან­ტია, ხოლო მომდევნო პერიოდში 1939 წლამდე იქვე, ენისა და აზროვნების ინსტიტუტის მეცნიერ-თანამშრომლად მუშაობს. ლენინგრადშივე დაიცვა მან დისერტაცია  თემაზე  „ლაზური და მეგ­რუ­ლი ფენები გურულში“.

მირიან აბულაძე

მირიან აბულაძე - ქართველი პოეტი,  ლიტერატურათმცოდნე. დაიბადა  1921 წლის  7 აპრილს ყვარელში. თბილისის  23-ე საშუალო სკოლის დამთავრების შემდეგ 1939 წელს იგი მისაღებ გამოცდებს  აბარებს  პოლიტექნიკურ  ინსტიტუტში, თუმცა ერთი წლის შემდეგ სასწავლებლად გადადის ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფილოლოგიის ფაკულტეტზე. 1945 წელს ხდება პროფ. აკაკი ურუშაძის ასპირანტი. 1947 წელს მეგობრულ სუფრაზე კითხულობს ლექსს, რომლის შინაარსი იმდენად შეურაცხყოფს ერთ-ერთ თანამეინახე ქალიშვილს (შემდგომში ცნობილ ისტორიკოსს), რომ იგი, გამოიჩენს რა იდეოლოგიურ სიფხიზლეს, საეჭვო დეკლამატორის შესახებ შესაბამის ორგანოებს აცნობებს. მირიან აბულაძე მალევე ,,აიყვანეს“ და 10 წლით პატიმრობაც მიუსაჯეს (ერთი წელი მან ორთაჭალის ციხეში დაჰყო, 4 წელი  კატორღაში - შორეულ ციმბირში, ხოლო დანარჩენი - კი მიმაგრებაში, კრასნოიარსკის სოფელ რაზდოლნიაში). 

გიორგი ძიგვაშვილი

პოეტი და მთარგმნელი გიორგი მიხეილის ძე ძიგვაშვილი 1917 წელს დაიბადა ვანის რაიონის სოფ. ციხესულორში. დაამთავრა თსუ ფილოლოგიის ფაკულტეტი ინგლისური ენისა და ლიტერატურის სპეციალობით. ჯერ კიდევ სტუდენტობის წლებში აქვეყნებს ლექსებს, თარგმანებს ინგლისური პოეზიიდან...

1942 წლის 11 იანვარს დააპატიმრეს. ბრალდება _ კ/რევოლუციური ორგანიზაციის წევრობა; მის შესახებ საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს საარქივო მასალებში ცნობები ძალზე მწირია (საარქ. №202085-6). 1942 წლის შეთქმულთა დახვრეტის სიას ერთვის საერთო ბრალდების და განაჩენის ოქმებიც. მათ შორისაა გიორგი ძიგვაშვილის დახვრეტის ცნობაც. საინტერესოა მისი ძმის, სულიკო ძიგვაშვილის, განცხადებები, რომლებიც არქივში, ხიმშიაშვილის საქმეში, დევს (საარქ. №421549-01). მისთვის ჯერ კიდევ 1979 წლის 2 აპრილს გაუგზავნიათ განცხადების პასუხი, რომ გ. ძიგვაშვილი დაიჭირეს 1942 წელს, იმავე წლის 11-20 სექტემბერს გაასამართლა ამიერკავკასიის ფრონტის სამხედრო ტრიბუნალმა, მიესაჯა დახვრეტა, განაჩენი სისრულეშია მოყვანილი 1942 წლის 17 ოქტომბერს...

კოტე ხიმშიაშვილი

კოტე (კონსტანტინე) ხიმშიაშვილი, გამორჩეული ახალგაზრდა პროზაიკოსი „ჩვენთაობელთა“ შორის, დაიბადა 1917 წელს, დაამთავრა თსუ ფილოლოგიის ფაკულტეტი ინგლისური ენისა და ლიტერატურის სპეციალობით, სწავლობდა უნივერსიტეტის ასპირანტურაში.

მეორე მსოფლიო ომის დაწყებისთანავე კოტე ხიმშიაშვილი ჯარში გაიწვიეს, მაგრამ 1942 წელს დააპატიმრეს გორში. დანაშაულის ხასიათი _ ანტისაბჭოთა აგიტაცია; კონტრრევოლუციურ, ნაციონალისტურ სამხედრო ორგანიზაციაში მონაწილეობა, რომლის მიზანი იყო შეიარაღებული აჯანყების გზით ხელისუფლების დამხობა და „თავისუფალი საქართველოს“ აღდგენა გერმანიის პროტექტორატით; მასთან ერთად დაპატიმრებულები, სულ 17 ახალგაზრდა, გაასამართლა ამიერკავკასიის სამხედრო ტრიბუნალმა 1942 წლის 20 სექტემბერს, სსკ-ის მუხ. 58-10-ის ნაწ. II და მუხ. 58-11 - ანტისაბჭოთა საქმიანობა, რაც ითვალისწინებდა დახვრეტას. განაჩენი სისრულეში მოიყვანეს 1942 წლის 17 ოქტომბერს (სშსს არქივი, საარქ. №202085-50);

პოეტი და ლიტერატურათმცოდნე გიორგი კალანდაძე

პოეტი და ლიტერატურათმცოდნე გიორგი ალექსანდრეს ძე კალანდაძე, შემდეგში ფილოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი და საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემიის შოთა რუსთაველის სახელობის ქართული ლიტერატურის ისტორიის ინსტიტუტის უფროსი მეცნიერი თანამშრომელი, 1912 წლის 4 აგვისტოს დაიბადა ზესტაფონის რაიონის ს. ძირულაში;

1942 წლის 3 მარტს - ამ დროს ის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ასპირანტი იყო - გიორგი კალანდაძე დააპატიმრეს. დაპატიმრების მოტივი: `1942 წლის მეორე ნახევარში მხილებულ იქნა არალეგალურ კონტრრევოლუციურ-ნაციონალისტურ სამხედრო გადატრიალების ორგანიზაციაში მონაწილეობაში, რომლის მიზანი იყო შეიარაღებული აჯანყების გზით საბჭოთა ხელისუფლების დამხობა, რათა აღედგინათ `თავისუფალი საქართველო~. მიუხედავად სამხილების არარსებობისა, შეთხზულ-შეკოწიწებული ბრალდებებით ის გაასამართლა ამიერკავკასიის ფრონტის სამხედრო ტრიბუნალმა საქართველოს სსრ სისხლის სამართლის კოდექსის 58/2 მუხლის საფუძველზე (კონტრრევოლუციური დანაშაულის განუცხადებლობა), მიესაჯა 7 წლით თავისუფლების აღკვეთა, შემდეგ – 3 წლით პოლიტიკური უფლებების ჩამორთმევა.